DeFi kelimesi ilk duyulduğunda akla “DeFi açılımı nedir?” sorusu geliyor. Biz de yazımıza oradan başlayalım. DeFi kısaltmasının anlamı, Decentralized Finance yani merkeziyetsiz finanstır.
Crypto para alanında al sat yapan kullanıcılarımızın temel odağı bu alandaki projeleri öğrenmek oluyor. Bu alanda hangi coinleri trade edebiliriz, örnek olarak hangi token verilebilir gibi konulara yazımızın ilerleyen kısımlarında, DeFi’ın ne olduğunu açıkladıktan sonra değineceğiz. Öncelikle tamam, açılımını öğrendik, fakat merkeziyetsiz finans tam olarak nedir?
Merkeziyetsiz Finans, finansal hizmetlerin blockchain teknolojisi üzerinde inşa edildiği ve otomatize edildiği bir ekosistemdir. Geleneksel finansal sistemlerin aksine, DeFi, kullanıcıların bankalar veya diğer finansal aracılara ihtiyaç duymadan doğrudan finansal işlemler gerçekleştirmesine olanak sağlar.
Bu işlemler, önden koşulları belirlenmiş akıllı kontratlar aracılığı ile blockchain üzerinde gerçekleşir. Dolasıyı ile takip edilebilirlik açısından oldukça avantajlıdırlar. Aynı zamanda bu teknoloji, kullanıcıların herhangi bir aracı kuruluş olmadan birbirleri ile işlem yapmalarına da olanak sağlar.
DeFi Hangi Amaç ile Ortaya Çıktı?
Geleneksel finansal sistemler, genellikle merkezi otoriteler tarafından kontrol edilir ve yönetilir. Bu, belirli bir grup insanın finansal hizmetlere erişimini sınırlar ve finansal eşitsizliklere yol açabilir. Örneğin, dünya genelinde milyonlarca insanın banka hesabı yoktur ve bu durum, bu kişilerin krediye erişimini, tasarruf yapma yeteneklerini ve genel olarak ekonomik fırsatlara erişimini sınırlar.
DeFi, bu sorunları çözmeyi amaçlar. Blockchain teknolojisi sayesinde, DeFi, herkesin finansal hizmetlere erişimini sağlamayı hedefler. Ayrıca, DeFi, kullanıcıların kendi varlıklarını aracı kurum olmadan kendileri kontrol etmelerine ve finansal işlemlerini doğrudan gerçekleştirmelerine olanak sağlar. Bu, finansal özgürlüğün yeni bir boyutunu temsil eder.
DeFi’ın bir başka önemli özelliği de şeffaflığıdır. Blockchain teknolojisi, her işlemi kaydeder ve bu kayıtlar herkese açıktır. Bu, kullanıcıların işlemlerinin şeffaflığını sağlar ve yapılabilecek bir dolandırıcılığın farkedilebilme ihtimalini arttırır.
Son olarak, DeFi, finansal hizmetlerin yenilikçi bir şekilde sunulmasına olanak sağlar. Geleneksel finansal hizmetler genellikle eski ve demode olabilir, ancak DeFi, akıllı sözleşmeler ve otomatikleştirilmiş sistemler gibi yeni teknolojileri kullanarak daha modern ve etkili hizmetler sunar.
DeFi Ürünleri Nelerdir?
DeFi altcoinleri sayı olarak oldukça fazladır. Bu kısımda daha çok bilinen bir kaç proje ile örneklendirme yapmak istiyoruz. Fakat bu örneklere girmeden önce bir kaç istatistiği, bu sektörün büyüklüğünü doğru aktarabilmek için paylaşmakta fayda var.
DeFi, an itibari ile Market Cap’i yani piyasa değeri $106,967,597,709 olan bir alan. Bu miktarın $87,159,568,439’lık kısmı ise kilitli bulunuyor. DeFi, çalışma dinamikleri gereğince kilitli tokenların toplam arza oranı çok yüksek olan bir alan. Çünkü bu alanın sağladığı faizlerden yararlanmak için genellikle tokenları bir süre ilgili platformlarda kilitlemek gerekiyor. Şimdi gelelim bunu yapma olanağını bize sağlayan projelere.
PancakeSwap ($CAKE): BNB Chain ağında çıkan ve Binance ‘in de desteklediği PancakeSwap, kullanıcıların kripto paralarını diğerleriyle takas etmelerine olanak sağlayan bir merkeziyetsiz borsadır. İlk dönemlerde staking ile verdiği yüksek faizler sayesinde adından sıkça söz ettirmiştir. Ayrıca, kullanıcıların likidite sağlayıcı olarak rol almasına ve bu sayede işlem ücretlerinin bir kısmını kazanmasına olanak sağlar.
Aave ($AAVE): Kullanıcıların kripto paraları ödünç vermesine, borç almasına ve staking ile kripto paralar üzerinden faiz kazanmasına olanak sağlayan bir DeFi protokolüdür. Bu, kullanıcıların kendi varlıklarını kendileri kontrol etmelerine ve finansal işlemlerini doğrudan gerçekleştirmelerine olanak sağlar.
Lido DAO ($LDO): Lido, proof-of-stake ile işleyen kripto paralar için bir likidite staking çözümüdür. Kullanıcıların herhangi bir miktarda proof-of-stake varlığını kilitlemeden stake etmelerine olanak sağlar. Bu sayede kullanıcılar stake gelirleri elde ederken, lending veya farming gibi zincir üstü aktivitelere de devam edebilirler. Stake özelliğini erkenden kullanmaya başlayan kullanıcılarına yaptığı airdrop çokça konuşulmuş bir platformdur.
DeFi’ın Özellikleri ve Faydaları
DeFi’ın temel özellikleri arasında açık kaynaklı olması ve merkeziyetsiz bir yapıda olması sayılabilir. Bu özellikler, herkesin kodu gözden geçirebileceği, kimlik doğrulaması veya başvuru süreci gerektirmeden sadece web3 cüzdanları aracılığı ile hizmetlere erişilebileceği ve merkezi bir otorite olmaksızın işlemlerin gerçekleştirilebileceği anlamına gelir.
Ayrıca başlangıçta da bahsettiğimiz üzere DeFi finansal hizmetlere erişilebilirliği artırması, özgürlük sağlaması ve yeni finansal ürünler ve hizmetler oluşturmak için bir platform sunması gibi faydalar da sağlamaktadır.
DeFi’ın Riskleri
Akıllı sözleşme hataları, piyasanın halihazırda epey hareketli ve riskli olması, ve düzenleyicilerin yani kanun yapıcıların alabileceği yeni kararlar DeFi’ın riskleri arasında sayılabilir.
Özellikle akıllı sözleşmeler hala nispeten yeni bir teknoloji olduğundan, hatalar ve güvenlik açıkları bu alanda nispeten daha yaygın hatalar arasındadır. Akıllı sözleşmelerde kasten dolandırıcılık amacı ile yaratılmış belirli açıklar da yer alıyor olabilir. Dolayısı ile bu gibi alanlarda bir işlem yapmadan önce detaylı bir araştırma yapmak gerekir.
İlaveten, unutulmamalıdır ki al-sat yaptığımız bu piyasada Bitcoin büyük ölçüde yönü belirler. Yani bu alanda işlemler yaparken ilgilendiğimiz proje ne kadar iyi olursa olsun, genel piyasa ve Bitcoin düşüş trendine girdiği zamanlarda artış beklemek çok risklidir.
DeFi, finansal hizmetlerin geleceğini şekillendirebilecek bir teknolojidir. Ancak, bu teknolojiyi kullanırken dikkatli olmak ve potansiyel risklerin farkında olmak önemlidir. DeFi hakkında daha fazla bilgi edinmek için, bu konuda yapılan araştırmaları ve yayınları takip etmek faydalı olabilir. Bu içerik, genel bilgilendirme amaçlıdır ve yatırım tavsiyesi olarak kabul edilmemelidir. Her zaman kendi araştırmanızı yapmayı unutmayın.
