Mevcut kripto para ekosisteminde, madenciler ve likidite sağlayıcılar arasında artan bir endişe kaynağı olan Madencilik Öncesi Değer (MEV), kripto dünyasının dinamik bir parçası haline gelmiştir. MEV, bir işlemin blok zincirine eklenmesiyle elde edilen potansiyel karı ifade eder ve çeşitli stratejiler kullanılarak çıkarılabilir. MEV’nin doğası gereği, kâr elde etmek isteyenler arasında rekabet ve hatta saldırıları beraberinde getirmiştir. MEV botları, bu saldırıların en dikkat çeken örneklerindendir
MEV’nin çıkarılması, kripto varlık fiyatlarında yaşanan dalgalanmalardan, likidite sağlayıcılarının işlemlerini blok zincirine nasıl yerleştirdiğine kadar çeşitli faktörlerle belirlenir. Örneğin, önemli bir işlemi blok zincirine eklemek, fiyatı lehine değiştirecek bir katılımcıya fırsat sunar. Bu da, MEV botlarının etkin bir şekilde faaliyet göstermesine olanak tanır.
MEV bot saldırıları, çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Sıralama saldırıları, sandwich saldırıları, işlem önleme ve işlem değiştirme gibi farklı taktikler, saldırganların maksimum MEV çıkarmasına yardımcı olur.
Ancak, MEV botlarının kullanıcılar ve ağ üzerindeki potansiyel riskleri de göz ardı edilemez. Özellikle merkezi olmayan finans (DeFi) uygulamalarında, kullanıcılar fonlarını kaybedebilir veya gereksiz yere yüksek işlem ücretleri ödeyebilir. Ağ güvenliğini de tehdit eden bu tür saldırılar, katılımcıları temkinli olmaya ve güvenlik önlemleri almaya teşvik etmektedir.
MEV Bot Saldırılarının Çeşitleri ve Etkileri
- Sıralama Saldırıları: MEV botları, önceden belirlenmiş bir blok numarasında işlem yapma yeteneği sayesinde, blok zincirine gönderilen işlemleri avantajlı bir şekilde düzenleyebilir. Bu, fiyatları manipüle ederek daha yüksek kâr elde etmelerine olanak tanır ve zarar verilen taraflar arasında likidite sağlayıcılarını, merkezi borsaları ve hatta kullanıcıları içerebilir.
- Sandwich Saldırıları: Bu tür saldırılar, bir işlemi blok zincirine eklemek için bir önceki işlemi kullanarak, bir varlık için en uygun fiyatı elde etmeye çalışan katılımcıları hedef alır. MEV botları, araya girdikleri işlemlerle fiyat farkını kullanarak kâr elde ederken, diğer katılımcılar zarar görebilir.
- İşlem Önleme ve İşlem Değiştirme: MEV botları, bazı işlemleri engelleyebilir veya hedeflenen işlemi gerçekleştirmek için bir işlemi değiştirebilir. Bu, hedeflenen işlemleri gerçekleştiremeyen kullanıcılar için büyük bir dezavantaj yaratır ve potansiyel olarak yatırımcıların fonlarını riske atabilir.
MEV Botlarının Çeşitleri
MEV botları, farklı yöntemlerle işlem yaparak ve avantaj elde ederek MEV’i yükseltirler. Başlıca MEV botları şunlardır:
- Arbitraj Botları: Arbitraj botları, farklı kripto borsalarındaki varlık fiyatları arasındaki farklardan yararlanarak kâr elde eder. Örneğin, bir varlığın bir borsada düşük fiyatla alınıp, diğer borsada yüksek fiyatla satılmasıyla kâr elde edilebilir.
- Sandwich Botları: Sandwich botları, işlem yapan bir katılımcının işlemini hedef alarak, araya girerek ve fiyatları manipüle ederek kâr elde etmeyi amaçlar. Bu tür botlar, işlemi blok zincirine eklenmeden önce değiştirir ve böylece katılımcılara dezavantaj sağlar.
- Likidasyon Botları: Likidasyon botları, kaldıraçlı işlemler veya borç verme işlemleri sırasında oluşabilecek zayıf pozisyonlardan faydalanarak kâr elde etmeyi hedefler. Kullanıcıların zor durumda kalmasına neden olabilir ve likidasyon işlemleri için fırsat penceresini etkin bir şekilde kullanır.
Sandwich botlarına bir örnek olarak “jaredfromsubway.eht’nin” oluşturduğu MEV botunu gösterebiliriz. Şubat ayında faaliyete geçen bot, kripto kullanıcılarını sandwichleyerek ve rakip botları eleyerek büyük bir hacme erişti. MEV verilerini derleyen EigenPhi’ye göre işlem yaptığı süre boyunca 238.000 saldırı gerçekleştirdi ve 106.000 kişiye maddi zarar yaşattı. “Yannick” lakabıyla bilinen bir MEV uzmanına göre 3.5 milyon dolar ile 4.5 million dolar aralığında bir kazanç yarattı.
MEV Bot Saldırılarının Önlenmesi veya Azaltılması
- İşlem Yığını Sıralaması: Bazı blok zincirleri, işlem yığınlarına dayalı olarak işlemleri sıraya koyma yöntemini benimser. Bu, sıralama saldırılarının etkisini azaltabilir veya engelleyebilir.
- Ücret Yüksek Limitleri: İşlem ücretlerinin belirli bir sınırın üzerine çıkarılması, işlem değiştirme ve işlem önleme saldırılarının etkinliğini azaltabilir.
- MEV Zorlukları: MEV zorlukları, MEV botlarının işlemleri düzenlemeden önce belirli bir işlemi çözmelerini veya çıkarmalarını gerektiren bir mekanizma sağlayarak, saldırıları zorlaştırabilir.
MEV Bot Kullanımının Potansiyel Faydaları
MEV bot kullanımı, sadece risk ve tehlikelerle değil, aynı zamanda ağın verimliliğini artırma potansiyeliyle de ilgi çekicidir. Blok zincirlerinde işlem ücretlerini optimize etmek, kullanıcıların işlemlerini daha hızlı onaylamalarına ve daha düşük ücretlerle işlem yapmalarına yardımcı olabilir. Ayrıca, likidite sağlayıcıları ve arbitraj fırsatlarından yararlanan tüccarlar için daha iyi bir işlem deneyimi sunabilir.
Sonuç
MEV bot saldırıları, kripto para ekosisteminde önemli bir rol oynamaktadır ve katılımcılar için ciddi riskler taşımaktadır. Ancak, topluluk olarak bu tür saldırıları önlemek veya en azından etkilerini azaltmak için çeşitli önlemler alabiliriz. Bu, daha güvenli ve verimli bir kripto para ekosistemi oluşturma hedefimize ulaşmamıza yardımcı olacaktır. MEV botları ve saldırılarının gelişen doğası nedeniyle, bu konuda farkındalık yaratmak ve güncel kalmak önemlidir, böylece kullanıcılar ve ağ, daha güçlü bir konuma gelir ve gelecekteki tehditlere karşı daha hazırlıklı olabilir.
MEV botları, kullanıcılar ve likidite sağlayıcılar gibi katılımcıları dezavantajlı duruma düşürebilir, ağın bütünlüğüne zarar verebilir ve güvenlik riskleri oluşturabilir. Ancak, topluluk olarak bu tür saldırıları önleme ve azaltma yolları üzerinde çalışabiliriz.
Önlemek veya azaltmak için potansiyel çözümler arasında işlem yığını sıralaması, işlem ücreti limitleri ve MEV zorlukları gibi mekanizmalar yer alır. Bu tür önlemler, MEV botlarının etkinliğini azaltabilir ve katılımcıların daha güvenli bir şekilde işlem yapmasına yardımcı olabilir.
Son olarak, MEV bot saldırılarının potansiyel faydaları da dikkat çekicidir. MEV botları, ağın verimliliğini artırabilir ve işlem ücretlerini optimize ederek kullanıcıların daha hızlı ve daha uygun maliyetli işlemler yapmasına yardımcı olabilir.