FVG (Fair Value Gap) Nedir? Temel Tanım
Fair Value Gap (FVG), fiyat hareketi sırasında oluşan ve piyasanın dengesiz bir biçimde hareket ettiğini gösteren boşluklu fiyat alanlarını tanımlar. FVG, bir mumun yüksek ve düşük seviyeleri ile bir sonraki mum arasında “eşleşmemiş likidite” kaldığını ima eder. Bu durum, piyasanın o bölgeye adil değer açısından tekrar dönme eğiliminde olduğunu gösterir.
FVG, özellikle yüksek volatilite dönemlerinde ortaya çıkar. Piyasa katılımcılarının alım ya da satım emirlerine ani tepkiler vermesiyle oluşur ve genellikle fiyatın geçici olarak adil değer seviyesinden sapmasını temsil eder. Bu nedenle FVG bölgeleri, ilerleyen süreçte fiyatın düzeltme yaparak geri dönebileceği alanlar olarak kabul edilir.
FVG Nasıl Oluşur? Mum Grafiğinde Boşlukların Anlamı
Bir FVG, ardışık üç mum çubuğu analiz edilerek tespit edilir. Genellikle bir yükseliş senaryosunda: 1. mum yeşildir, 2. mum güçlü bir yeşil mumla hızlı yükselir, 3. mum yine yeşil olabilir; ancak 3. mumun en düşük seviyesi, 1. mumun en yüksek seviyesinden yukarıda kalır. Bu iki seviye arasında kalan alan, Fair Value Gap olarak adlandırılır.
Bu boşluk, piyasanın o bölgede yeterince emir eşleştiremeden hızla yukarı fırladığını ve bu nedenle “geride kalan emirlerin” orada bekliyor olabileceğini gösterir. Ayı senaryolarında bu durum ters şekilde işler: Fiyat çok hızlı düştüğünde yukarıda kalan alan bir düşüş FVG’si oluşturur. Teknik analistlere göre bu boşluklar bir tür “mıknatıs” gibi çalışır ve fiyat zamanla bu bölgelere geri döner.
FVG’nin Teknik Analizdeki Yeri ve Önemi
Fair Value Gap, özellikle piyasa yapıcı davranışlarını ve likidite dağılımını analiz etmek isteyen traderlar için temel yapısal analiz araçlarından biri olarak kabul edilir. Geleneksel teknik analizde RSI, MACD gibi osilatörler fiyatın aşırı alım veya satım seviyelerini gösterirken, FVG gibi yapılar fiyatın dengesiz hareketlerini ve boşta kalan fiyat bölgelerini göstererek yapısal bir bakış açısı sunar.
FVG’ler, genellikle trend yönünde oluşur ve fiyatın bu boşluğu doldurması sürecinde önemli destek/direnç dönüş bölgeleri hâline gelir. Bu alanların doldurulması, piyasada denge sağlandığı anlamına gelirken; doldurulmadan bırakılan boşluklar, potansiyel geri çekilme noktası olarak görülür. Bu nedenle profesyonel traderlar FVG’leri geri çekilme ve dönüş stratejileri için kritik ipuçları olarak değerlendirir.
FVG ile Likidite Bölgeleri Arasındaki İlişki
FVG yapıları çoğunlukla likidite toplama bölgeleriyle iç içedir. Çünkü bu boşluklar, fiyatın hızlı hareket ettiği ve birçok işlemin “atlanarak” geçildiği bölgelerdir. Piyasa bu bölgelere döndüğünde, hem geride kalan emirler çalışır hem de stop-loss seviyelerine yaklaşılır. Bu da likidite tetiklenmesi ve yeni emirlerin oluşması anlamına gelir.
Likidite bölgeleriyle FVG alanlarının çakıştığı durumlarda, bu alanlar fiyatın dönme ihtimali yüksek bölgeler olarak kabul edilir. Örneğin, bir düşüş trendinde yukarıda kalan bir FVG alanı aynı zamanda büyük yatırımcıların satış yaptığı bir likidite bölgesiyse, fiyat oraya döndüğünde güçlü bir satış tepkisi alınabilir. Bu nedenle FVG’ler sadece yapısal boşluklar değil, aynı zamanda psikolojik emir kümelenmelerinin işaretçileridir.
Boğa ve Ayı FVG Örnekleri: Fiyat Neden Geri Döner?
Boğa (yükseliş) FVG’leri genellikle güçlü bir yukarı yönlü hareket sırasında oluşur. Piyasa, beklenenden daha hızlı şekilde yukarıya doğru hareket ettiğinde, bazı fiyat seviyelerinde yeterli alış ve satış emirleri eşleşemez. Bu boşluklar, daha sonra fiyatın geri dönüp test etmek isteyeceği “adil değer” alanlarını oluşturur. Bu bölgelere dönüş, genellikle yeni alıcıların devreye girmesiyle desteklenir ve yükselişin sağlıklı bir şekilde devam etmesini sağlar.
Ayı (düşüş) FVG’leri ise benzer şekilde, ani satışlarla oluşur. Fiyat, bir anda aşağı kırıldığında, yukarıda kalan boşluk fiyat aralıkları piyasada adil değer algısının dışında kaldığını gösterir. Bu bölgeler, daha sonra fiyatın yukarı yönde bir düzeltme yaparak “fiyat keşfi” sürecine katılması için potansiyel hedefler hâline gelir. Hem boğa hem de ayı FVG’lerinde önemli olan nokta, bu alanların bir kez ziyaret edilip edilmediği ve hangi zaman diliminde oluştuğudur.
FVG’ler Ne Zaman Doldurulur? Zamanlama Stratejileri
FVG’lerin ne zaman doldurulacağı kesin olarak öngörülemese de, teknik analistler bazı işaretleri dikkate alarak strateji oluşturabilir. Fiyatın bir FVG’ye yaklaştığında hacim artışı göstermesi, o boşluğun doldurulma ihtimalini güçlendirir. Ayrıca FVG alanına yaklaşıldığında fiyatın daha küçük zaman dilimlerinde yavaşlaması ya da yataylaşması, fiyatın oraya çekilme ihtimalini gösterir.
Bazı traderlar, FVG’yi hedef olarak kullanırken, bazıları da bu bölgelere gelindiğinde işlem açar. Doldurma süresi, trendin gücüne, volatiliteye ve piyasa yapısına göre değişiklik gösterebilir. Bazı FVG’ler saatler içinde doldurulabilirken, bazıları günler hatta haftalar sonra kapanabilir. Bu yüzden FVG yalnız başına işlem sebebi değil, destekleyici bir analiz unsuru olarak değerlendirilmelidir.
FVG Kullanarak Giriş ve Çıkış Noktaları Belirleme
Fair Value Gap yapıları, yatırımcılara doğal destek ve direnç bölgeleri oluşturarak giriş-çıkış planlamasında önemli ipuçları sunar. Fiyat bir FVG alanına yaklaştığında, bu bölgeye girmesi ve tepki vermesi genellikle kısa vadeli alım veya satım fırsatları yaratır. Traderlar bu tepki anlarında, daha küçük zaman dilimlerinde sinyal arayarak risk/ödül oranı yüksek işlemler gerçekleştirebilir.
Örneğin bir boğa FVG’si doldurulurken, fiyat o bölgeye düştüğünde alış pozisyonu açmak ve hedefi bir önceki yüksek seviyeye koymak mümkündür. Aynı şekilde bir ayı FVG’si test edildiğinde, satış fırsatı aranabilir. Ancak unutulmaması gereken nokta, FVG alanlarının tek başına yeterli olmayabileceği, bu yüzden OB (Order Block), yapısal kırılım veya hacim teyitleri ile desteklenmesi gerektiğidir.
FVG ile ICT (Inner Circle Trader) Stratejisi Bağlantısı
FVG kavramı, Inner Circle Trader (ICT) yaklaşımının merkezinde yer alır. ICT metodolojisine göre FVG’ler, piyasa yapıcıların likidite toplamak ve yeni yön tayin etmek için kullandığı profesyonel işlem alanlarıdır. Bu stratejide, FVG’ler genellikle “entry model” olarak değil, “re-entry” veya “liquidity sweep” sonrası pozisyon kurma alanı olarak değerlendirilir.
ICT stratejisinde traderlar, FVG’nin doldurulmasını bir fırsat olarak değil, bir teyit olarak kullanır. Fiyatın FVG’ye geri dönüp dönüşü sırasında verdiği reaksiyon, işleme girip girilmeyeceği konusunda belirleyici olur. Bu nedenle ICT disiplininde FVG, sadece boşluk değil; aynı zamanda psikolojik ve yapısal fiyat belleği olarak kabul edilir. Özellikle “Optimal Trade Entry (OTE)” ve “Breaker Block” gibi diğer kavramlarla birlikte FVG analizi derinleştirilir.
FVG ve Order Block Farkı: Karıştırılan Kavramlar
Fair Value Gap (FVG) ve Order Block (OB), teknik analizde sıkça birlikte kullanılan fakat birbirine karıştırılan iki farklı yapıdır. FVG, fiyatın hızlı hareket ettiği ve eşleşmemiş emirlerin kaldığı boşluk alanlarını ifade ederken; Order Block, kurumsal yatırımcıların işlem yaptığı ve likiditeyi yönettiği son güçlü mumların temsilidir.
FVG, genellikle üç mum üzerinden belirlenirken; OB yapısı bir ya da birkaç mumluk fiyat konsolidasyonunu içerir. FVG alanı bir bölge olarak tanımlanırken, OB bir “blok” olarak işlem görür. Ayrıca FVG’ler fiyatın o bölgeyi “doldurmak” için geri döneceği varsayımıyla kullanılırken, Order Block’lar tekrar test edildiğinde işlem açmak için fırsat olarak değerlendirilir. Kısacası FVG, adil değer dengesinin dışına çıkmış fiyat hareketini temsil ederken; OB, bu dengenin kurulduğu veya yön değişiminin başladığı yerleri ifade eder.
