Bitcoin Runes, Bitcoin’de yeni ortaya çıkan ve blockchain üzerinde fungible (değiştirilebilir) token oluşturma verimliliğini basitleştiren ve geliştiren bir token standardı olarak tanımlanıyor.
Bitcoin Runes, 20 Nisan 2024’te Bitcoin’in halving ile aynı zamana denk gelen 840.000. Bitcoin bloğunda piyasaya sürüldü. Runes, yatırımcıların zincir üzerinde token basmasına izin vermesi açısından Ordinals’a benziyor, aralarındaki temel fark ise ordinals’ın “değiştirilemez (non-fungible) tokenlara odaklı olması, Runes’ın ise daha çok son zamanlarda kripto piyasalarını kasıp kavuran memecoinlerin mantığına biraz daha benzemesi.
Bitcoin Runes Nasıl Çalışır? Ne İşe Yarar?
Bitcoin’in UTXO modelini ve OP_RETURN işlem kodunu kullanaran Bitcoin Runes, kullanıcıların zincir dışı verilere veya yerel tokenlere güvenmek zorunda kalmadan ya da “önemsiz” UTXO üretmeden birden fazla token oluşturabilir ve bunları zincir üzerinde kolayca yönetebilir.
Runes protokolü, UTXO’yu kullanarak tokenleri çıkarır ve izler. Bu, doğrudan Bitcoin işlemlerine yerleştirilen yeni bir veri biçimidir. Tipik finansal transferlerden farklı olarak Runes, basit mesajlardan karmaşık sözleşme benzeri komut dosyalarına kadar değişen ek bilgiler içerir. Bu teknoloji, “işlem artırma” olarak bilinen bir yöntem kullanılarak çalışır.
Özünde, Runes, Bitcoin blockchain’i içinde birden fazla türde fungible tokeni yönetmek için basit, UTXO tabanlı bir yol sunar. Bu, Bitcoin’in mevcut yapısı ve işleme kurallarıyla sorunsuz bir şekilde entegre olacak şekilde tasarlanmıştır.
Bitcoin Runes, Bitcoin ağını zorlamadan tokenlerin sahipliğini aktarabilen küçük, hafif işlemler olan “edict”leri kullanıyor. Bu standart, NFT’lerin oluşturulmasına olanak tanıyan Ordinals’ın aksine, Bitcoin üzerinde fungible tokenlerin piyasaya sürülmesi için özel olarak tasarlanmıştır. Mantığının NFT’lerdense memecoinlere benzemesinin sebebi de odağında fungible tokenların da olmasıdır.
Runes Protokol’ü Kim Yaratmıştır?
Runes Protokolü, Casey Rodarmor tarafından yaratılmıştır. Rodarmor, Bitcoin Ordinals’ın arkasındaki geliştirici olarak bilinir ve bu, onun kripto para ve blockchain teknolojisi alanındaki önemini vurgular. Casey Rodarmor, Bitcoin üzerinde fungible tokenlerin oluşturulması ve yönetilmesi için daha verimli ve kullanıcı dostu bir yol sunmayı amaçlayan Runes Protokolü’nü 2023 yılında önermiştir.
Runes Protokol Ne Amaçla Yaratılmıştır?
Bitcoin Runes’ın amacı, Bitcoin üzerinde birden fazla token oluşturmayı ve yönetmeyi daha basit ve verimli hale getirmektir. Bu, kullanıcıların Bitcoin ağı üzerinde çeşitli token türlerini kolayca oluşturmasını ve yönetmesini sağlar. Bu sayede, Bitcoin ağı daha geniş bir kitleye hitap edebilir ve çeşitli projeler için daha kullanışlı hale gelir. Örneğin, topluluk odaklı projeler veya meme coinler gibi çeşitli token türlerinin oluşturulması bu sayede kolaylaşır.
Runes’un Bitcoin Ekosistemine Katkıları Nelerdir?
Runes, Bitcoin üzerinde token oluşturmayı ve yönetmeyi daha basit ve kullanıcı dostu hale getirerek, Bitcoin ekosistemine yeni bir soluk getirmiştir. Bu, Bitcoin’e yeni kullanıcılar çekmeye yardımcı olabilir.
İlaveten, Runes’un, yukarıda da bahsettiğimiz gibi Bitcoin ağını zorlamadan tokenlerin sahipliğini aktarabilen küçük, hafif işlemler olan “edict”leri kullanıyor olması, Bitcoin üzerindeki işlemleri kolaylaştırır ve kullanıcıların Bitcoin ağı üzerinde çeşitli token türlerini kolayca oluşturmasını ve yönetmesini sağlar.
Son olarak, Runes’ın işlemleri kolaylaştırma özelliği, Bitcoin ağının geniş bir kitleye hitap etmesini sağlar ve Bitcoin ağı üzerindeki genel aktiviteyi ve kullanımı artırır. Bu, Bitcoin ağının genel sağlığı ve canlılığı için olumlu bir etkiye sahiptir.
Bitcoin Runes, BRC-20 Token’larından ve Bitcoin Ordinals’tan Hangi Yönleriyle Ayrışır?
Bitcoin Ordinals protokolü, kullanıcıların metin, resim, video ve hatta akıllı sözleşmeler de dahil olmak üzere çeşitli veri türlerini doğrudan Bitcoin blokzincirine yazmasına olanak tanır. Bitcoin nonfungible token’ları (NFT ‘ler) olarak da bilinen Ordinals, kripto para topluluğunun ilgisini çekti. Ordinals, satoshilere veri yazmaya yönelik bu benzersiz sistem aracılığıyla Bitcoin’e değer deposu rolünün ötesinde fayda ve değer katmanın yeni bir yolunu sundu ve böylece Bitcoin NFT’lerinin oluşturulmasına izin verdi.
BRC-20 token standardı, Bitcoin’in UTXO modelini ve OP_RETURN işlem kodunu kullanarak çalışır. Ancak, BRC-20’nin aksine, hesap modelini benimser ve Bitcoin’in standardıyla uyumlu olmadığı için merkezi indeksleyicilerin kullanılmasını gerektirir.
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere Bitcoin Runes ise, Bitcoin’in UTXO modelini ve OP_RETURN işlem kodunu kullanarak, kullanıcıların zincir dışı verilere veya yerel tokenlere güvenmek zorunda kalmadan ya da “önemsiz” UTXO üretmeden birden fazla token oluşturabilir ve bunları zincir üzerinde kolayca yönetebilir. Runes, Bitcoin ağını zorlamadan tokenlerin sahipliğini aktarabilen küçük, hafif işlemler olan “edict”leri kullanıyor. Bu standart, NFT’lerin oluşturulmasına olanak tanıyan Ordinals’ın aksine, Bitcoin üzerinde fungible tokenlerin piyasaya sürülmesine de elverişli olarak tasarlandı.
Bitcoin Runes Nasıl Alınır?
Bitcoin Runes satın alınabilir bir şey değildir, kendi tokenı yoktur. Fakat bu yeni protokolün gelişi ile Bitcoin ağı üzerindeki NFT projeleri yeniden gündeme gelmiştir. Bu projeler farklı platformlardan BTC kullanılarak alınabilir. XVerse ve Magic Eden, bu alandaki en popüler platformlar arasında sayılabilir.