Liquid Staking nedir? Neden bu kadar popüler?
Liquid Staking, kullanıcıların PoS tokenlarını uzun bir süre boyunca kitlemeden stake etmelerine olanak tanıyan bir işlemdir. Karşılığında, kullanıcılar staked varlıklarını temsil eden ve diğer DeFi etkinliklerine katılmalarına izin veren likit staking türevleri (LSD’ler) alırlar, böylece yieldlerini artırırlar.
Geçen yıl Ethereum, PoS konsensüsüne geçti ve ağın güvenliği artık etherlerini stake ederek blok üreten nodelar tarafından sağlanıyor, işlemleri doğruluyor ve stake ödülleri kazanıyorlar.
Ancak ether stake etmenin bir dezavantajı var: yüksek getirili diğer DeFi protokollerinde getiri oluşturmak için kullanılamıyor. Stake edenlerin işlem ücretleri orta düzeyde getiriler almasına rağmen, tokenların DeFi’de kullanımı için en karlı yaklaşım değil.
Liquid Staking Derivative’ler bu soruna bir çözüm sunar, çünkü ETH sahiplerine stake edilen derivative’leri kullanma imkanı sağlar. LSD’leri kullanarak, kullanıcılar tokenlerini stake etmek için protokolde biriktirebilirler.
Çözüm: Likit Staking Derivative’leri
ETH sahiplerine LSD’leri kullandıktan sonra, stake edilen ETH’i temsil eden protokol tokenleri (LSD’ler) verilir.
Liquid Staking, kullanıcıların PoS tokenları uzun süre kilitlemek zorunda kalmadan stake etmelerine olanak tanıyan yeni bir çözümdür. Bu yöntem, kullanıcıların ETH’lerini bir liquid staking sağlayıcısıyla staking yapmaları karşılığında Liquid Staked Derivative (LSD) adı verilen bir receipt token almalarını sağlar. LSD’ler, diğer kripto tokenlerine benzer şekilde, tamamen fungible, aktarılabilir ve fraksiyonel olan likit tokenlerdir.
Yatırımcılar, LSD’leri kullanarak stake ettikleri ETH’nin likiditesini açabilir ve bunu satış, likidite sağlama, borç verme, teminat olarak kullanma ve daha fazlası gibi diğer DeFi faaliyetlerinde kullanabilir ve böylece staking ödüllerine ek olarak ek getiri elde edebilir.
Bir LSD’nin değeri, geçici olarak kilitlenen temeldeki stake edilen ETH’ye eşdeğerdir ve bu, kullanıcıların staking ödüllerinden dolaylı olarak yararlanmalarına olanak tanır.
Ethereum Şangay Yükseltmesi
Ethereum Shanghai yükseltmesinin, tüm stake edilmiş ETH’lerin çekilmesini sağlaması ve tokenlerini stake edenlere likidite sunması bekleniyor. Yaklaşan bu hard fork, doğrulayıcıların Ethereum ağını güvence altına almak için kullanılan stake edilmiş varlıklarını geri çekmelerine izin verecek. Sonuç olarak, toplam arzın %15’ine eşdeğer yaklaşık 18 milyon ETH çekilmeye uygun hale gelecek.
StakingRewards’dan alınan verilere göre, mevcut stake edilmiş ETH arzı, toplam dolaşımdaki ETH arzının yalnızca %15,64’ünü temsil ediyor.
Staking derivative’leri, onlar olmadan yüzde 15 ila 30’a kadar düşebilecek olan stake edilen ETH yüzdesini önemli ölçüde arttırma potansiyeline sahiptir. Staking türevlerinin mevcudiyeti ile bu oran yüzde 80 ila 100’e yükselebilir çünkü staking yapmamaya kıyasla herhangi bir ek maliyet içermez.
Ethereum için yaklaşan Şanghay yükseltmesi, bazı uzmanlar arasında, daha önce ETH stake eden bireylerin potansiyel olarak tokenlerinin kilidini açıp satması nedeniyle bir “sell the news” olayının meydana gelebileceğine ve bunun da kısa vadede fiyatlarda ve genel piyasa duyarlılığında düşüşe yol açabileceğine dair endişelerini artırdı.
Bununla birlikte, son veriler, ETH’lerini stake eden çoğu kişinin şu anda zararda olduğunu gösteriyor, bu da onları tokenlerini tutmaya devam etmeye teşvik edebilir ve ETH için yükseliş görünümünü destekleyebilir.
Likit Staking Sağlayıcıları
Likit staking sağlayıcıları, likit staking hizmetleri aracılığıyla stake edilen varlıkların likiditesine erişmenin bir yolunu sunar. Bu hizmetler karşılığında, sağlayıcıların çoğu gelir olarak staking ödüllerinden %5-10 komisyon almaktadır.
- Lido Finance
StETH olarak bilinen LidoFinance tarafından sunulan staking protokolü, kripto para piyasasında lider bir likidite staking çözümüdür. Ayrıca LidoFinance, şu anda DeFi pazarında kilitli toplam değerin (TVL) yaklaşık %16,03’ünü elinde bulunduran, pazar payına göre en büyük DeFi protokolü olarak hakimiyetini kurmuştur.
Lido ETH yatırmanıza izin verir ve karşılığında, stake edilen ETH’nizi (Liquidity Staking Deposit (LSD) temsil eden bir receipt token işlevi gören stETH alırsınız).
Lido, 5,9 milyondan fazla staked ETH’ye sahip. Kazanılan %10 komisyonla ve yaklaşık %5’lik staking getiri oranı ile, tahmini olarak yıllık 50.81 milyon $ gelir elde edebilirler.
- Rocket Pool
Rocket Pool, stake edenlerin yeni bir doğrulayıcı oluşturması için gereken 32 ETH’den farklı olarak doğrulayıcı depozitosu başına yalnızca 16 ETH gerektirmesi ile farklı şekilde çalışır.
16 ETH, mini havuz olarak adlandırılan yeni bir Ethereum doğrulayıcı oluşturmak için, staking havuzundan rETH karşılığında stake yapanlar tarafından yatırılan ek 16 ETH ile birleştirilir.
Mini havuzlar, Beacon zincirindeki normal doğrulayıcılarla aynı görünse de, oluşturma, geri çekme ve ödül yetkilendirme süreçlerinin tümü, Rocket Pool’un Execution katmanındaki akıllı sözleşmeleri tarafından yönetilir ve bu da sistemi tamamen merkezsiz hale getirir. Mini havuzlar ve normal doğrulayıcılar arasındaki tek fark, bunların oluşturulma süreci ve düğüm operatörleri gönüllü olarak çıkmayı veya kesintiye uğramayı tercih ettiğinde para çekme işlemlerini nasıl ele aldıklarıdır.
Rocket Pool staker’ı olduğunuzda, birincil göreviniz ETH’yi yatırma havuzuna yatırmak ve bir node operatörünün yeni bir Beacon Chain doğrulayıcı oluşturmasına izin vermektir. Yapabileceğiniz minimum bahis tutarı 0,01 ETH’dir ve depozitonuz karşılığında rETH olarak bilinen bir token alırsınız. Bu, ETH depozitonuzun miktarının ve zamanlamasının bir kaydı olarak hizmet eder.
Riskler: Rocket Pool, izin gerektirmeyen bir ağdır, bu da herkesin onun bir parçası olabileceği anlamına gelir. Ancak bu, kötü niyetli aktörlerin ağdan yararlanmaya çalışma olasılığını da açar. Bu tür tehditlere karşı korunmak için, node operatörlerinin bağlı ETH miktarlarının minimum %10’unu ve maksimum %150’sini RPL belirteçlerine yatırmaları gerekir. Bu, herhangi bir olası kesme veya cezaya karşı bir sigorta poliçesi görevi görür.
- Frax Finans
Frax protokolü, USDC teminatı tutan bir pool sözleşmesi ile birlikte, stabilcoin Frax (FRAX) ve governance token Frax Shares (FXS) olmak üzere iki tokenden oluşur.
Frax ekosisteminde iki tür ETH tokeni vardır: frxETH (Frax Ether) ve sfrxETH (Staked Frax Ether). frxETH, ETH’ye sabitlenmiş, 1 frxETH her zaman 1 ETH’yi temsil eden ve dolaşımdaki toplam frxETH miktarının Frax ETH sistemindeki ETH miktarıyla eşleşen bir stablecoin’dir.
ETH, frxETHMinter’e gönderildiğinde, eşdeğer miktarda frxETH basılmış olur. frxETH’yi tek başına tutmak, getiri elde etmek için hak kazanmaz ve ETH’yi tutmaya benzer olarak düşünülmelidir.
Öte yandan sfrxETH, Frax ETH doğrulayıcılarının staking getirisini kazanmak için tasarlanmış bir ERC-4626 kasasıdır. Kullanıcılar frxETH’lerini istedikleri zaman sfrxETH kasasına yatırabilir, sfrxETH’ye dönüştürebilir ve frxETH varlıklarından staking getirisi elde edebilir.
Frax’ın likit stake edilmiş ETH’si, kullanıcılar ETH’lerini Frax ile stake ettiklerinde frxETH mintleyerek çalışır.
frxETH ile getiri elde etmek için, kullanıcıların şu anda yıllık yaklaşık %6,63’lük bir büyüme oranı sunan sfrxETH’yi almak için Frax ile stake etmesi gerekir.
sfrxETH’nin diğer ETH LSD’lerden daha yüksek bir APR sunmasının nedeni, frxETH’nin doğrulayıcı düğümlerde stake edilmesine gerek olmamasıdır. Stake edilmemiş frxETH’den elde edilen tüm getiri sfrxETH’ye verilir. Bu nedenle, frxETH ne kadar az stake edilirse, sfrxETH için APR o kadar yüksek olur.
…
Liquid Staking Derivative’leri (LSD’ler), ETH staking dezavantajına bir çözüm sunarak, kullanıcıların stake ödüllerine ek olarak ek getiri elde ederken stake edilen varlıklarını kullanmalarına olanak tanır. LSD’lerin mevcudiyeti, şu anda toplam dolaşımdaki ETH arzının yaklaşık %15,64’ü kadar düşük olan stake edilmiş ETH yüzdesini önemli ölçüde artırma potansiyeline sahiptir.
Lido Finance, Rocket Pool ve Frax Finance gibi önde gelen sağlayıcılar, çeşitli özellik ve avantajlarla likidite staking hizmetleri sunar. Yaklaşan Ethereum Shanghai güncellemesinin stake edilmiş ETH’ye daha fazla likidite sunması bekleniyor ve LSD’lerin kullanımı gelecekte daha da popüler hale gelebilir.
Lütfen bu makalenin yalnızca bilgilendirme amaçlı olduğunu ve tavsiye olarak değerlendirilmemesi gerektiğini unutmayın.