İflas anlaşması, mali zorluk yaşayan bir işletmenin iflas etmek yerine alacaklılarıyla bir anlaşmaya vararak borçlarını yapılandırdığı bir süreçtir. Bu anlaşma sayesinde şirket, borçlarını belirli bir plana göre ödeyebilir ve iflasın yıkıcı sonuçlarından kaçınabilir. İflas anlaşması, borçların tamamen ya da kısmen ödenmesini, ödeme takvimlerinin düzenlenmesini veya bazen borcun bir kısmının affedilmesini içerir. Bu süreç, işletmenin mali durumunu toparlaması ve yeniden faaliyetlerini sürdürebilmesi için önemli bir fırsattır.
İflas Anlaşmasının Tanımı
İflas anlaşması, borçlunun borçlarını ödeyememe durumunda iflas etmek yerine, alacaklılarıyla masaya oturarak borçlarını yeniden yapılandırmasını sağlayan bir hukuki çözümdür. Bu süreç, genellikle mahkeme kararıyla yürütülür ve belirli yasal düzenlemelere tabi tutulur. Borçlu, alacaklılarıyla anlaşarak, iflastan kurtulma ve iş faaliyetlerine devam etme şansını elde eder. Bu anlaşma sayesinde, borçlu mali yükümlülüklerini daha sürdürülebilir bir şekilde yönetebilir.
Neden İflas Anlaşması İlan Edilir?
İflas anlaşmasının temel amacı, borçlu şirketin iflas ilan etmeden önce mali durumunu düzeltmesi ve ticari faaliyetlerini sürdürmesidir. İflas, bir şirketin itibarını ve iş ilişkilerini ciddi şekilde zedelerken, iflas anlaşması bu tür zararları en aza indirir. Ayrıca, işletmeler için iş gücü kaybı ve ticari faaliyetlerin durması gibi olumsuz sonuçlardan korunma fırsatı sunar. Alacaklılar açısından bakıldığında ise, iflas eden bir şirketten tamamen alacaklarını kaybetmek yerine, bir kısmını tahsil edebilme olanağı sunar.
İflas Anlaşması Çeşitleri
İflas anlaşmaları birkaç farklı türde karşımıza çıkabilir. İhtiyari iflas anlaşması, borçlu ve alacaklılar arasında gönüllü olarak yapılan bir anlaşmadır. Burada borçlar, her iki tarafın da çıkarları doğrultusunda yeniden yapılandırılır. Zorunlu iflas anlaşması ise borçlunun iflas başvurusu yaptığı, ancak süreç tam olarak başlamadan önce alacaklılarla yapılan bir anlaşmadır. Ayrıca, borçlunun işleri toparlamayı hedeflediği bir kurtarma planı çerçevesinde borçlarını ödeme stratejisi oluşturulabilir. Bu plan, borçlunun işlerini sürdürebilmesi için belirli bir zaman dilimi içerisinde borçların ödenmesini sağlar.
İflas Anlaşması Süreci Nasıl İşler?
İflas anlaşması süreci, borçlu şirketin mali zorluklarını resmi olarak bildirmesiyle başlar. Borçlu, alacaklılarına iflas sürecine girmeden önce anlaşma teklif eder. Ardından taraflar arasında müzakereler başlar ve borçların hangi şartlar altında, hangi oranlarda ödeneceği gibi detaylar üzerinde uzlaşmaya çalışılır.
Anlaşmaya varıldıktan sonra, bu uzlaşma mahkemeye sunularak yasal bir çerçeveye oturtulur. Mahkemenin onayıyla birlikte anlaşma yürürlüğe girer ve belirlenen şartlar dahilinde uygulanır. Bu süreç genellikle borçlunun mali yükümlülüklerini daha düzenli ve kontrollü bir şekilde yerine getirmesine olanak tanır.
İflas Anlaşmasının Avantajları
İflas anlaşması, hem borçlu şirketler hem de alacaklılar için çeşitli avantajlar sunar. Borçlu işletme, iflas etmek yerine faaliyetlerine devam edebilir ve böylece itibarını koruyarak iş ilişkilerini sürdürebilir. Borçların yeniden yapılandırılması sayesinde işletme, borçlarını ödeme kapasitesine göre düzenli olarak ödeyebilir. Alacaklılar açısından bakıldığında ise, borçların tamamını kaybetmektense kısmi ödeme alabilme olasılığı daha avantajlı bir durum yaratır. İflas anlaşması, taraflar arasında uzlaşma sağlayarak her iki tarafın da kayıplarını minimize eder.
İflas Anlaşmasının Zorlukları
Her ne kadar iflas anlaşması avantajlar sunsa da, bazı zorlukları da beraberinde gelir. Anlaşma süreci, taraflar arasında müzakerelerde uzlaşma sağlanamaması durumunda başarısız olabilir. Bu durumda iflas kaçınılmaz hale gelir. Ayrıca, alacaklıların borçluya çok sıkı ödeme şartları dayatması, borçlunun mali toparlanmasını zorlaştırabilir ve işletme üzerinde daha fazla baskı oluşturabilir. Bu nedenle, iflas anlaşmasının her iki taraf için de dengeli ve sürdürülebilir bir çözüm sunması kritik önem taşır.
Konkordato Talebi Nasıl Yapılır?
Konkordato talebi, borçlunun yerleşim yeri veya merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesine yazılı olarak yapılır. Talep doğrudan borçlu tarafından yapılabileceği gibi, alacaklılar da borçlunun ödeme gücünü kaybettiğini düşündüklerinde konkordato isteminde bulunabilir.
Başvuru sırasında talebe bir konkordato projesi, finansal durum belgeleri, mal varlığı dökümü ve ön rapor gibi belgeler eklenir. Mahkeme, başvurunun şekli ve esas yönünden incelenmesinden sonra geçici mühlet verir ve geçici komiser atar. Süreç, ticari faaliyetlerin kısmen korunmasını, hacizlerin durdurulmasını ve alacaklılarla uzlaşma zemininin sağlanmasını hedefler.
Konkordato Talebi İçin Gerekli Belgeler
Konkordato başvurusu yapılırken, başvurunun kabul edilebilmesi için belirli belgelerin eksiksiz sunulması zorunludur. Bunlar arasında borçlunun alacaklılar listesi, borç listesi, bilanço, gelir tablosu, aktif ve pasif hesap dökümü, konkordato projesi ve ön projenin uygunluk raporu yer alır. Ayrıca borçlunun konkordato talebinin ciddiyetini gösteren bir ön değerlendirme raporu da sunulmalıdır.
Bu belgelerin usule uygun hazırlanması ve konkordato komiseri ile mahkemeye yeterli açıklıkta sunulması, başvurunun başarı şansını doğrudan etkiler. Eksik veya gerçeğe aykırı belge sunulması durumunda mahkeme talebi reddedebilir ya da süreci doğrudan iflasa sevk edebilir.
Konkordato Süresi, Geçici Mühlet ve Kesin Mühlet
Mahkeme, konkordato talebini inceledikten sonra uygun görmesi hâlinde 3 ay süreli geçici mühlet verir. Bu süre, borçlunun mali durumunu düzeltmesi ve konkordato projesini geliştirmesi için tanınan ilk koruma süresidir. Gerekli hâllerde bu süre 2 ay daha uzatılabilir.
Geçici mühlet süresince borçlu hakkında yeni haciz işlemi yapılamaz, mevcut takipler durur ve iflas davası açılamaz. Eğer konkordato projesi uygulanabilir bulunursa, mahkeme 1 yıl süreyle kesin mühlet verir. Bu süre içerisinde alacaklılarla yapılacak toplantı, oy çoğunluğu ve mahkemenin tasdiki ile süreç tamamlanır. Kesin mühlet süresi, belirli hâllerde 6 ay daha uzatılabilir.
Konkordatoda Harç ve Vergi İstisnaları
Konkordato sürecine giren borçlu için bazı vergi ve harç istisnaları söz konusudur. Türk vergi mevzuatına göre konkordato kapsamında yapılan borç yapılandırmaları ve varlık devri işlemleri, belirli koşullarda damga vergisi ve harçtan istisna tutulabilir.
Ayrıca konkordato projesinin uygulanması sırasında yapılan işlemler, ticari faaliyetlerin devamı açısından teşvik edilmekte ve vergi yükü hafifletilmektedir. Bu istisnalar, borçlunun finansal yükünü azaltmak ve projenin başarıyla uygulanmasını desteklemek amacıyla yürürlüğe konmuştur.
Konkordato Çeşitleri
Adi Konkordato
En yaygın konkordato türüdür. Borçlu, alacaklılarının çoğunluğuyla anlaşarak borçlarını belirli bir takvime bağlar ya da indirime tabi tutar. Bu yapılandırma, mahkeme onayıyla geçerli hâle gelir.
İflastan Sonra Konkordato
İflasına karar verilmiş bir borçlunun, iflas masasına alacaklılarla uzlaşarak iflas sürecini sona erdirmesi mümkündür. Bu tür konkordato, iflasın tasfiyesi yerine borçlunun yeni bir ödeme planı sunması esasına dayanır.
Malvarlığının Terki Suretiyle Konkordato
Borçlu, malvarlığını alacaklılara terk ederek borçlarını tasfiye etmeyi taahhüt eder. Bu durumda borçlu, aktiflerini devrederek alacaklıların haklarını malvarlığı oranında tahsil etmesine imkân tanır.
İflas Erteleme ve Konkordato Arasındaki Farklar
İflas erteleme, 2016 yılında yasal olarak kaldırılmış bir kurumdur. Bu sistemde yalnızca sermaye şirketleri yararlanabiliyorken, konkordato tüm borçlulara açıktır. Ayrıca iflas ertelemede mahkeme kararıyla şirket yönetimi kayyuma devredilirken, konkordatoda borçlu şirket faaliyetlerine büyük ölçüde devam eder.
Konkordato, iflas ertelemeden farklı olarak daha şeffaf ve kontrollü bir süreçtir. Komiser gözetimi, alacaklı toplantıları ve mahkeme denetimi ile ilerleyen bu sistem, borçlunun faaliyetlerini sürdürmesini desteklerken aynı zamanda alacaklı haklarını da gözetir. Bu yönüyle konkordato, modern bir finansal yeniden yapılandırma mekanizması olarak kabul edilir.
