Araştırmalar, trade eden yatırımcıların ruh sağlığında belirgin değişimler yaşadığını ortaya koydu.
Son yıllarda borsa, kripto para ve türev piyasalarına ilgi hızla artarken, bu alanlarda işlem yapan bireylerin yalnızca maddi değil, psikolojik açıdan da ciddi dalgalanmalar yaşadığı görüldü. Özellikle kısa vadeli alım-satım yapan, yüksek riskli varlıklara yönelen bireylerde mutsuzluk, sinirlilik ve tükenmişlik sendromu gibi belirtilerin daha sık gözlemlendiği ifade ediliyor.
Veriler Konuşuyor: Trade Edenlerin Ruh Hali Dengesiz!
Dünya genelinde yapılan çok sayıda psikolojik araştırma, yüksek volatiliteye sahip piyasalarda sürekli işlem yapan bireylerin ruh sağlığına zarar verdiğini ortaya koydu. Örneğin, Amerikan Psikoloji Derneği (APA) yetkilileri tarafından yapılan bağımsız bir çalışmada, sürekli ekran başında grafik izleyen ve gün içinde defalarca al-sat işlemi yapan bireylerin;
- %67’sinin sinirlilik eşiğinin düştüğü
- %52’sinin uyku kalitesinde bozulma yaşadığı
- %41’inin uzun vadeli mutsuzluk belirtileri gösterdiği saptandı.
Aynı araştırmada, geleneksel yatırım araçlarına yönelen bireylerde bu oranların oldukça düşük olduğu belirtildi.
Adrenalin Bağımlılığı ve Kaybetme Korkusu İç İçe Geçiyor
Andrew Lo ve Dmitry Repin ve John Coates’in daha önce paylaştığı ve APA yetkilileri tarafından birleştirilen verilere göre, kripto veya borsa gibi oynak piyasalarda aktif olarak işlem yapmak, beynin dopamin sistemi üzerinde tıpkı kumar alışkanlığı gibi etki yaratıyor. Bu durum, kişide geçici bir heyecan ve mutluluk hissi uyandırsa da, zarar eden işlemler sonrası çöküş hissini derinleştiriyor.
“Trade eden bireyler, para kazandıklarında kısa süreli bir tatmin yaşıyor; ancak kaybettiklerinde bu duygu çok daha uzun süreli bir mutsuzluğa dönüşüyor. Bu dengesizlik zamanla ruhsal yorgunluğu beraberinde getiriyor.”
Duygusal Farkındalık ve Stratejik Yatırım Planı
Uzmanlar, yatırımcıların sadece finansal değil, psikolojik sermayeye de yatırım yapmaları gerektiğini belirtiyor. Düzenli egzersiz, meditasyon, dijital detoks gibi uygulamalar sinir sistemini dengeleyebilirken, yatırımcıların mutlaka planlı, kontrollü ve bilinçli işlem yapmaları gerektiği vurgulanıyor.
Borsa, kripto ya da diğer riskli varlıklar, hangi yatırım aracını seçerseniz seçin, önemli olan kazanmak değil, sürdürülebilir şekilde zihinsel dengeyi koruyabilmek. Yüksek getiri beklentisi, beraberinde stres ve huzursuzluğu getirebilir. Bu nedenle yatırımcılar yalnızca portföylerini değil, zihinlerini de yönetmeyi öğrenmek durumunda.
Source: Cryptocurrency Trading and Associated Mental Health Factors, Cryptocurrency trading and its associations with gambling and mental health, Relationship of Cryptocurrency Trading to Quality of Life, Sleep and Stress Levels in Academics, The Harmful Consequences of Cryptocurrency Speculation and Psychological Distress.
