Ethereum geliştiricileri, 2022’deki “Merge” güncellemesinden bu yana ağın en kapsamlı yükseltmesi olan Pectra‘yı ana ağda resmi olarak başlattı. Bu güncelleme, ölçeklenebilirliği ve güvenliği geliştirmek için 11 farklı Ethereum Geliştirme Teklifi (EIP) sunarken, kullanıcı deneyimini ve teknik altyapıyı da önemli ölçüde artırmayı hedefliyor.
Pectra Nedir?
“Pectra”, iki büyük Ethereum yükseltmesinin birleşiminden oluşuyor:
- Electra (consensus layer – konsensüs katmanı)
- Prague (execution layer – yürütme katmanı)
Bu birleşik yükseltme, ağın güvenlik, verimlilik ve ölçeklenebilirlik kapasitesini artırmayı amaçlıyor.
Pectra ayrıca, Mart 2024’te devreye giren Dencun yükseltmesindeki proto-danksharding (EIP-4844) gibi yenilikler üzerine inşa edildi.
Topluluk üyeleri, önümüzdeki 24 saat boyunca olası sorunları izlemeye devam edecek.
Öne Çıkan Teknik Yenilikler
Pectra güncellemesi, Ethereum’a toplamda 11 yeni EIP (Ethereum İyileştirme Teklifi) kazandırıyor. Bunlardan en dikkat çeken üçü şöyle:
EIP-7691: Blok başına veri “blob” sayısını artırarak Katman-2 çözümleri (Arbitrum, Optimism vb.) için işlem ücretlerini azaltır ve veri kapasitesini genişletir.
EIP-7702: Geleneksel cüzdanların (externally owned accounts) akıllı sözleşme gibi davranmasını sağlar. Böylece kullanıcılar, ETH dışında USDC veya DAI gibi stablecoin’lerle işlem ücreti ödeyebilir. Bazı uygulamalar da kullanıcı yerine bu ücretleri karşılayabilir.
EIP-7251: Doğrulayıcı başına stake limitini 32 ETH’den 2.048 ETH’ye çıkarır. Bu, büyük yatırımcılar için staking sürecini daha verimli hale getirir.
Güvenlik yükseltmeleri arasında, kriptografik işlemler için gaz maliyetlerini düşüren EIP-2537 ve zincirler arası uygulamalar için geçmiş veri erişimini geliştiren EIP-2935 da yer alıyor.
Kullanıcı Deneyimi Nasıl Gelişecek? Pectra Neyi Vadediyor?
Bu güncelleme ile, işlem ücretlerinde kayda değer bir düşüş öngörülüyor. Layer-2 çözümlerinin taşıyabileceği veri kapasitesi artırıldığı için, kullanıcılar işlemlerini daha hızlı ve daha düşük maliyetle gerçekleştirebilecek. Ayrıca, akıllı cüzdanlar ve hesap soyutlaması gibi yenilikler sayesinde, çoklu imza, sosyal kurtarma ve esnek izin yapıları gibi güvenliği artıran özellikler daha yaygın hale geliyor.
Staking tarafında ise doğrulayıcıların ağa katılım sürecinin hızlanması hedefleniyor. Dakikalar içinde aktif hale gelen doğrulayıcılar, artık daha büyük miktarda Ethereum stake edebilecek. Geliştiriciler için de Ethereum Sanal Makinesi’ne (EVM) yapılan teknik iyileştirmeler sayesinde akıllı sözleşmelerin yazımı ve dağıtımı daha verimli ve düşük maliyetli hale gelecek.
