Ethereum ağındaki en son güncelleme, 7 Mayıs 2025’te ana ağda devreye giren Pectra (Prague-Electra) yükseltmesiydi.
Pectra, Ethereum tarihinin en kapsamlı güncellemelerinden biri olarak kabul edilirken, toplamda 11 Ethereum Geliştirme Teklifi (EIP) içeriyordu. Bu güncellemeyle birlikte kullanıcılar ve geliştiriciler için daha düşük işlem ücretleri, gelişmiş akıllı cüzdanlar ve esnek staking gibi önemli yenilikler geldi.
Ancak, şimdi yeni bir güncelleme daha var: FUSAKA
Protokol iyileştirmesine odaklanan bu yeni güncelleme, blok süresi kısaltma gibi gelecekteki öneriler için de temel oluşturur. Fusaka da toplamda 11 EIP içeriyor; Ethereum’u daha hızlı, daha güvenli ve daha verimli hale getirmeyi amaçlıyor.
Bu sırada, Ethereum’un en büyük testnet’i Holešky, Fusaka yükseltmesi öncesinde planlı olarak kapatılıyor. Ethereum geliştiricileri artık Hoodi testnet’inde çalışacak. Ethereum Vakfı, konuya ilişkin: “Bu ağ amacına hizmet etti, binlerce doğrulayıcının Dencun ağ yükseltmesi ve en son olarak Pectra dahil olmak üzere protokol yükseltmelerini test etmesini sağladı.” açıklamasında bulundu.
Pectra’dan Farkı Ne?
- Pectra, hesap soyutlama ve staking limitlerinin artırılması gibi kullanıcıyı doğrudan etkileyen değişiklikler getirmişti.
- Fusaka ise perde arkasında çalışıyor. Amacı, ölçeklenebilirlik, düğüm dayanıklılığı ve verimlilik. Yani akıllı sözleşmeleri değiştirmeden, ağın altyapısını güçlendirmeye odaklanıyor.
Öne çıkan EIP-7825, Ethereum’un siber saldırılara karşı daha dayanıklı hale gelmesini sağlarken, işlem verimliliğini de artıracak. Bir diğer önemli değişiklik ise gas limitiyle ilgili. Mevcut işlem kapasitesini artırmak adına, gas limiti 150 milyona çıkarılmak isteniyor.
Öne çıkan özellikler ise şu şekilde:
1. Daha Fazla İşlem Kapasitesi
- Blok başına gas limiti 150 milyona çıkarılıyor.
- Bu sayede tek blokta daha fazla işlem yapılabilecek → işlem hızı artacak.
- Yoğun dönemlerde işlem kuyrukları azalacak.
- İşlem ücretleri de düşecek. Örneğin bugün $10 olan bir swap, Fusaka sonrası $3–5 seviyesine inebilir.
2. Veri Yönetiminde Verimlilik (PeerDAS – EIP-7594)
- Peer Data Availability Sampling yöntemi ile node’lar tüm veriyi saklamak zorunda kalmadan sadece örnekleme yaparak doğrulama yapabilecek.
- Sonuç: Node çalıştırmak daha ucuz ve erişilebilir hale gelecek.
- Bu da merkeziyetsizliği güçlendirecek.
3. Spam ve Kötüye Kullanım Önlemleri (EIP-7825)
- İşlem maliyetleri düşünce spam riski artabilirdi.
- EIP-7825, spam işlemlerine karşı direnç mekanizması getiriyor.
- Böylece ağ daha güvenli ve istikrarlı çalışacak.
4. Verkle Trees (Uzun Vadede)
- Kullanıcı açısından: daha hafif node’lar, daha ucuz doğrulama.
- Ethereum’un “state” verilerinin depolama yapısını küçültecek.
- Node’ların disk ve hafıza ihtiyacı ciddi ölçüde azalacak.
