ABD Başkanı Donald Trump’ın Kasım ayındaki seçimi kazanmasından bu yana, Bitcoin fiyatı 70.000 dolardan 122.000 dolara fırladı. Bu yükselişin en büyük nedenlerinden biri ise, hem Kongre’de hem de Beyaz Saray’da kripto dostu bir rejim, daha gevşek düzenlemeler ve sektöre yönelik düşmanlığın sona ermesi gibi yüksek beklentilerden kaynaklanıyor.
Bu sırada Trump, söz verdiği gibi birçok kripto tasarısını geçirmek için uğraşıyor. Geçtiğimiz hafta ABD Temsilciler Meclisi’nden geçen üç yasa tasarısı, perakende yatırımcılardan geleneksel bankalara ve fintech&blockchain girişimlerine kadar piyasaya aşina olanlar üzerinde muazzam etkiler yaratma potansiyeline sahip.
Trump, GENIUS Yasasını İmzaladı! Diğer İki Tasarı Senato Yolunda
ABD tarihinde ilk kez, kripto para piyasası bu kadar kapsamlı ve yasal düzenlemelerle yeni bir dönemin kapısını aralıyor.
Geçtiğimiz 14-18 Temmuz haftası ABD’de “Kripto Haftası” olarak kutlandı. Bu süreçte Temsilciler Meclisi’nden üç önemli kripto yasa tasarısı geçti. Bunlardan biri, GENIUS Act, Başkan Donald Trump tarafından imzalanarak resmen yasalaştı. Diğer iki yasa tasarısı olan CLARITY Act ve Anti-CBDC Act ise Senato gündemine alınmak üzere bekliyor, her ikisinin de sonbaharda komite oylamalarına girmesi bekleniyor.
GENIUS Act Nedir?
GENIUS Act, ABD’nin ilk büyük ve kapsamlı kripto tasarısı olarak, 18 Temmuz 2025’te Başkan Trump tarafından imzalandı ve yürürlüğe girdi. Yasa, stablecoin‘lere resmi statü kazandırırken, yalnızca tanınmış kuruluşların stablecoin ihraç etmesine izin veriyor.
Bu yasa ile birlikte artık yalnızca “izinli ihraççılar” (yani federal lisanslı fintech firmaları, banka iştirakleri ve belirli büyüklükteki eyalet lisanslı kuruluşlar) stablecoin çıkarabilecek.
Yasa kapsamında:
- AML/KYC uyumluluğu zorunlu hale geldi.
- İhraççılara rezerv zorunluluğu getirildi.
- Aylık denetim ve şeffaf raporlama şartı koşuldu.
Yasa’nın Kripto Piyasasına Etkileri Ne Olacak?
Kısa vadede, ABD menşeli regüle stablecoin’lerde hacim artışı beklenirken, uzun vadede daha düşük volatilite bekleniyor.
En önemlisi ise düzenleme, Terra-Luna felaketinden alınan dersleri merkeze koyarak “1:1 rezerv, aylık bağımsız denetim, yalnızca izinli ihraççı” şartlarını kanunlaştırıyor. 2022’de TerraUSD/LUNA çiftinin çöküşü 40 milyar $’lık kayıp getirmişti.
GENIUS, teminatsız veya algoritmik modellere dayanarak, stablecoin sahipleri, olası iflaslarda öncelikli alacaklı statüsüne kavuşuyor. Böylece kurumsal yatırımcıların piyasaya dair korkuları da hafiflemiş oluyor.
Stablecoin devleri ABD pazarına girebilecek. Bu bağlamda, en büyük stablecoin ihraççısı Tether “ABD pazarına girmek için GENIUS’a uyum sağlayacağız” açıklamasında bulunmuş; Circle ise “zaten hazırız” demişti.
Büyük Bankalar da Oyuna Dahil Olmak İstiyor!
Kongre’nin GENIUS Yasasını geçirmesiyle stablecoin ihracı için net kurallar gelmesi, büyük bankaları “gecikmeden oyuna girme” baskısı altına soktu. Bu bağlamda, uzun süredir Bitcoin ve merkeziyetsiz kripto paralara eleştirel yaklaşan JPMorgan Chase (JPM) CEO’su Jamie Dimon da bu gelişmeleri yakalamak için yarışıyor.
Dimon, kısa süre önce, sadece kurumsal müşterilerinin kullanabileceği sınırlı bir “JPMorgan mevduat coin’i” çıkaracağını duyurmuştu.
Rekabetin gerisinde kalmamak için bu alana katılımın şart olduğunu belirten Dimon, “Bu adamlar çok akıllı, banka hesapları oluşturmanın, ödeme sistemlerine ve ödül programlarına girmenin yollarını arıyorlar… ve bizim de buna dikkat etmemiz gerekiyor.” açıklamasında bulundu.
Citi, Goldman ve Morgan Stanley de pilot çalışmalar yürütüyor. Bunlara ek olarak ise Circle ve Ripple da bankacılık lisansı peşinde.
CLARITY Act: Regülasyon Karmaşasına Son Verecek
CLARITY Act‘ın asıl amacı yatırımcıları korumak ve net bir çerçeve sunmak. Bu tasarı, dijital varlıkları menkul kıymet, emtia ve stablecoin gibi sınıflara ayırarak düzenleyici belirsizlikleri ortadan kaldırmayı amaçlıyor. Temsilciler Meclisi’nde 294’e karşı 134 oyla kabul edilen tasarı, kripto regülasyonunda SEC ve CFTC’nin yetki alanlarını ise net bir şekilde ayrıştırıyor.
Yasanın öne çıkan yönleri:
- CFTC, ana düzenleyici kurum olarak konumlandırılıyor.
- Kripto şirketleri için kayıt ve açıklama yükümlülükleri getiriliyor.
- Merkeziyetsiz ağlar tanınırken, kullanıcıların self-custody hakkı korunuyor.
- Borsa ve aracı kurumlar için müşteri varlıklarının ayrıştırılması zorunlu hale geliyor.
Clarity yasası, kripto para şirketlerini ve aracılarını ABD düzenleyici sistemine entegre etmek için devasa önem taşıyor. Tasarı ile özellikle SEC’nin yetkisinin zayıflaması, altcoinlere getirdiği hukuki ve katı yaptırımların hafiflemesi bekleniyor.
Anti-CBDC Act Nedir?
Anti-CBDC Surveillance State Act, Federal Rezerv’in herhangi bir perakende merkez bankası dijital parası (CBDC) geliştirmesini kesin olarak yasaklayacak. Tasarı, tıpkı CLARITY gibi Senato’da oylamayı bekliyor, sonbaharda Senato oylamasına sunulacak.
Anti-CBDC:
- Federal Rezerv’in doğrudan ya da dolaylı yoldan CBDC geliştirmesini, test etmesini, ya da kullanmasını yasaklıyor.
- Trump yönetiminin bireysel mahremiyet ve finansal özgürlükleri savunma söylemi kapsamında ortaya çıkmıştı.
- Devlet kontrollü dijital paraların potansiyel gözetim tehlikelerine karşı bir bariyer oluşturmayı hedefliyor.
Anti-CBDC Neyi Hedefliyor? Etkileri Ne Olacak?
Trump, uzun süredir CBDC’lere karşı olduğunu ifade ediyordu. Bu tasarı ile artık Fed bireylere hesap açamaz, doğrudan veya dolaylı retail CBDC ihraç edemez.
Bu tasarı ile ve Genius Act’in de onaylandığını düşünürsek, regüle stablecoin’lere ilgi artışı meydana gelebilir. Fed’in rekabet etmeyeceği netleşince Circle, PayPal, bankalar pazar payı kapma yarışına girer.
Okumanızı öneririm; CBDC Nedir?
