Eylül ayında merkezi yönetim bütçe giderleri önceki yıla kıyasla büyük bir artış gösterdi. 2022’de 285 milyar 567 milyon lira olan giderler, bu yılın aynı ayında yüzde 99,8 artışla 570 milyar 482 milyon liraya yükseldi. Bu artışla birlikte, 2023 için öngörülen 5 trilyon 589 milyar 85 milyon lira bütçe ödeneğinin yüzde 10,2’si kullanılmış oldu.
Eylülde faiz dışı giderler de önceki yıla göre yüzde 97,9 artarak 499 milyar 719 milyon liraya ulaştı. Bu rakam, 2022’nin aynı ayında yüzde 10,1 olan bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranını tekrar yüzde 10,1 olarak gösterdi.
Personel Giderlerinde Büyük Artış
Eylül ayında personel giderleri yüzde 118,5 artışla 134 milyar 355 milyon lira oldu. Bu rakam, bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 14,1’inin kullanıldığını gösteriyor.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 97,8 artarak 137 milyar 15 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 91,1’i kullanılmış oldu.
Mal ve Hizmet Alım Giderleri
Ocak-Eylül döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 419 milyar 443 milyon lira ödenekten yüzde 10’u harcandı. Bu dönemde yüzde 83,8 yükselişle 273 milyar 997 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.
Cari Transferlerde Artış
Cari transferler Eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 88,1 artarak 211 milyar 952 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 940 milyar 901 milyon lira ödeneğin yüzde 10,9’u kullanıldı. Sermaye giderleri 37 milyar 122 milyon lira olarak gerçekleşirken, sermaye transferi 33 milyar 287 milyon lira olarak kaydedildi.
Borç verme giderleri ise 23 milyar 707 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 113,7 artarak 70 milyar 764 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Bütçe Gelirlerinde Artış
Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın Eylül ayında 206 milyar 940 milyon lira iken geçen ay yüzde 113,2 artarak 441 milyar 265 milyon liraya yükseldi. Buna karşın, bütçe gelirlerinin Eylül ayı gerçekleşme oranı 2022’de yüzde 8,1 iken geçen ay yüzde 9 olarak hesaplandı.
Aynı zamanda vergi gelirleri tahsilatı, Eylül ayında geçen yıla kıyasla yüzde 122,6 artarak 386 milyar 224 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 69,8 olarak kayıtlara geçti.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 63,4 artışla 46 milyar 608 milyon liraya çıktı. Vergi türleri itibarıyla Eylülde geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 97, kurumlar vergisi yüzde 199,7, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 248,5, özel tüketim vergisi yüzde 161,5, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 127,1, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 71, damga vergisi yüzde 86,8, harçlar yüzde 76,7, diğer vergiler tahsilatı yüzde 137,9 arttı.
