ABD Başkanı Donald Trump’ın 7 Ağustos’ta imzaladığı kararname, emeklilik yatırım planlarında yeni bir dönemin kapısını aralamıştı. Artık ABD’li yatırımcılar, ülkenin en yaygın emeklilik planlarından biri olan 401(k) hesaplarına Bitcoin ve diğer alternatif varlıkları dahil edebilecek. Bu gelişme, finans uzmanları ve düzenleyiciler arasında ise ciddi tartışmalara yol açmaya başladı.
401(k) Planları: Dev Bir Sermaye Havuzu
Çalışanların maaşlarından kesilen katkılarla oluşturulan 401(k) planları, ABD’de uzun yıllardır en popüler emeklilik sistemlerinden biri. 2024 itibarıyla 8,9 trilyon dolarlık varlığı yöneten bu planlar, kripto paralar için de potansiyel olarak dev bir talep kaynağı.
Bitwise’ın Avrupa araştırma başkanı André Dragosch, yaptığı açıklamada bu adımın Bitcoin fiyatını yıl sonuna kadar 200.000 doların üzerine taşıyabileceğini öne sürmüştü. Compass Mining’in baş gelir sorumlusu CJ Burnett ise 401(k) planlarındaki Bitcoin’in, “varlığı istikrara kavuşturan büyük bir sermaye havuzunun kilidini açacağını” söyledi.
Trump’ın Kararnamesi Ne Getiriyor?
“401(k) Yatırımcıları için Alternatif Varlıklara Erişimin Demokratikleştirilmesi” başlıklı kararname, Çalışma Bakanlığı’na altı farklı varlık grubundaki kısıtlamaları gözden geçirme talimatı da verdi. Bunlar arasında:
- Özel sermaye,
- Gayrimenkul ve gayrimenkul teminatlı borçlanma araçları,
- Aktif kripto yatırım ürünleri,
- Emtialar,
- Altyapı projeleri,
- Uzun ömürlü risk paylaşım havuzları bulunuyor.
Böylece, ABD’nin en büyük emeklilik planı ilk kez Bitcoin ve diğer kripto ürünlerine kapılarını açıyor.
Yükseliş Beklentisi ile Risk Gerçeği de Bulunuyor
Kripto topluluğu bu kararı yükseliş işareti olarak görürken, finans uzmanları ise yüksek oynaklık ve karmaşık düzenleme riskleri konusunda uyarıyor.
- Ücretler: 401(k) planlarının ortalama yönetim ücreti %0,26 iken, özel sermaye fonlarında bu oran “2 ve 20” modeliyle (%2 sabit ücret + getirinin %20’si) çok daha yüksek. Kripto ETF’leri de sıradan ETF’lerden pahalı; örneğin ProShares Bitcoin Strategy ETF %0,95, Valkyrie %1,24, Grayscale ise %1,50 oranında ücret alıyor.
- Dava Riski: Rosenbaum hukuk firmasından Ary Rosenbaum, Bitcoin’in “bir haftada %40 düşebildiğine” dikkat çekerek, bunun emeklilik planlarında yatırımcı davalarına yol açabileceğini savundu. Ayrıca Kriptoyu “emanet mayın tarlası” olarak nitelendiren Rosenbaum, stake ve airdrop gibi mekanizmaların vergi ve saklama açısından karmaşıklık yarattığını da vurguladı.
- Altyapı Sorunları: Everstake’in baş hukuk sorumlusu Margaret Rosenfeld, 401(k) sistemlerinin blockchain dünyasına hazır olmadığını belirtti. “Planları destekleyen kayıt tutma sistemleri, airdroplar veya anlık fiyat dalgalanmaları için tasarlanmamıştır” dedi.
Düzenleme İhtiyacı da Doğuyor
Uzmanlara göre, kripto varlıkların 401(k)’lara güvenle dahil edilebilmesi için kapsamlı bir düzenleme çerçevesi gerekiyor. Bunlar arasında:
- Likidite, şeffaf fiyatlandırma ve saklama standartlarının tanımlanması.
- Dijital varlıklar için bağımsız risk derecelendirmeleri.
- Katılımcı eğitiminde net yönergeler.
- Zincir içi olayları takip edebilen teknolojik altyapılar öne çıkıyor.
Son olarak Rosenfeld gibi isimler, doğru standartlar getirildiğinde kripto paraların “emeklilik portföylerini çeşitlendirebileceğini ve sisteme şeffaflık katabileceğini” savunsa da finans uzmanları aynı ölçüde yüksek oynaklık, karmaşık vergi ve saklama sorunları, yüksek ücretler ve dava ihtimali risklerinin de kapıda olduğunu vurguluyor.
