ABD’nin yaptırım kararının ardından, ham petrol alıcıları alternatif tedarik kaynaklarına yönelirken, özellikle Orta Doğu – Çin hattında taşımacılık maliyetleri sert yükseldi. Baltık Borsası verilerine göre, bu rotada faaliyet gösteren çok büyük ham petrol taşıyıcıları (VLCC) için Aralık vadeli sözleşmeler %13 artış kaydetti.
Asya Rafinerileri Rotayı Orta Doğu’ya Çeviriyor
Rus petrolüne bağımlı başlıca ülkeler olan Hindistan ve Çin, yaptırımlar sonrası tedarik zincirlerinde yeniden yapılanmaya gidiyor. Her iki ülkenin rafinerileri, Rusya’dan kademeli çekilme ve ortaya çıkabilecek arz açığını Orta Doğu kaynaklarıyla kapatma kararı aldı. Bu değişim, Orta Doğu çıkışlı tanker talebini hızla artırdı.
Uzmanlardan Uzun Vadeli Talep Uyarısı
Oil Brokerage Ltd. Küresel Nakliye Araştırmaları Başkanı Anoop Singh, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, ABD Hazine Bakanlığı’na bağlı Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi (OFAC) tarafından yaptırım uygulanan Rus üretici sayısındaki artışın, küresel ham petrol talebini daha güçlü ve uzun vadeli hale getireceğini vurguladı.
Singh, “ABD yaptırımları küresel petrol akışlarını yeniden şekillendiriyor. Piyasalar bu yeni düzene uyum sağlamak zorunda kalacak,” ifadelerini kullandı.
ABD’nin Önceki Yaptırımları Etkisiz Kalmıştı
Washington yönetiminin bu adımı, hem Biden hem de Trump dönemlerinde sürdürülen Asyalı rafinerileri Rus ham petrolünden uzaklaştırma politikasının devamı niteliğinde. Ancak önceki yaptırımlar, Rusya’nın petrol ihracatında kayda değer bir azalma yaratmamıştı.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre, Rusya Ağustos 2025 itibarıyla günde ortalama 7,3 milyon varil petrol ihraç etti. Bu rakam, küresel ham petrol ve rafine ürün tüketiminin yaklaşık %7’sine denk geliyor.
ABD’nin yeni yaptırım paketinin etkilerinin önümüzdeki haftalarda daha belirgin hale gelmesi bekleniyor. Uzmanlara göre, süper tanker navlunlarındaki artış trendi sürerse, küresel enerji maliyetlerinde yeni bir enflasyonist dalga tetiklenebilir.
